რაც თავი მახსოვს, ანუ სამი ათეული წელია მეოცნებე გოგო ვარ. მას შემდეგ არ შემიწყვეტია ოცნება, რაც კითხვა ვისწავლე და არანორმალურად შევიყვარე ეს სხვა, პარალელური და წარმოსხვითი სამყარო. თავდაპირველად, ქართულთან ერთად, სხვადასხვა ქვეყნის ზღაპრებსაც გავეცანი. შემდეგ კი ერთმანეთის მიყოლებით წავიკითხე ძმები გრიმები, ანდერსენი და სელმა ლაგერლოფი.
ამ დროს, ჩემს ოცნებებს ყოველთვის ჯადოსნური ელფერი დაჰკრავდა: წარმოვიდგენდი, როგორ შევცვლიდი ჩემი და ჩემი ახლობლების ცხოვრებას ჯადოსნური ჯოხი ან ნატვრის თვალი რომ მქონოდა, ან ოქროს თევზი რომ დამეჭირა. ზოგჯერ, უჩინმაჩინის ქუდი და მოლაპარაკე სარკეც მხიბლავდა. იმ შავბნელ 90-იანებში კი, ადვილი წარმოსადგენია რამდენი რამის შეცვლა და გაჩენა შეიძლებოდა მოგდომებოდა.
მეც ვიჯექი და ვოცნებობდი… ღრუბლებს მივაშტერდებოდი და თვალებ მოჭუტული ფიქრებში ვიძირებოდი. ზამთრის გრძელ და ბნელ ღამეებში, თბილ საბნებში ადრიანად გახვეულ პატარა და-ძმას ვუყვებოდი „ჩემი სამყაროს“ ამბებს: უკვდავების ქვეყნებსა და ღრუბლებში აღმართულ სასახლეებზე. არასოდეს დამავიწყდება ბავშვების გაოცებული და მოლოდინით სავსე თვალები…
ცოტა მოგვიანებით, როდესაც რომანტიზმის ხანა დამიდგა, ჩემი ოცნებები სხვა ფაზაში გადავიდნენ: „ჯეინ ეარი“, „ჯენი გერჰანტი“, „უთავო მხედარი“… (დღემდე მახსოვს ჩურჩულით წარმოთქმული „მიყვარხარ, მიყვარხარ, მიყვარხარ“… ) და „ახალი ელოიზას“ წაკითხვის შემდეგ კი, მეც წერილების წერა დავიწყე. როგორი უცნაურიც არ უნდა იყოს, წერილებს ვწერდი საკუთარ თავს. უფრო სწორად ვინმე ოლივერს, რომელსაც „გაგიჟებით ვუყვარდი“. შემიძლია გავიხსენო კიდეც ერთ-ერთი მათგანი:
„ჩემო ძვირფასო,
ორი დღეა, რაც სახლში დავბრუნდი და მომენატრე… ძალიან ცუდად ვარ. ვიხსენებ სოფელში გატარებულ ნათელ დღეებს და არ მჯერა, რომ უკვე ასე შორს ხარ და ჩვენი ჭადარი, მინდვრის ყვავილები, მდინარე და სტვენის გაკვეთილები მხოლოდ მოგონებებია… მას შემდეგ, რაც შენ შეგხვდი, ჩემთვის სამყარო ორ ნაწილად გაიყო: შენ და ყველა დანარჩენი. ჰოდა, მე ჩემს წილ სამყაროს ვითხოვ. შენთან მინდა. არ დამივიწყო, სანამ ისევ მოვა ზაფხული. ძალიან გთხოვ, არ დამივიწყო.
შენი ოლივერი“
აშკარად უგრძვნია ხომ? ტკბილი იყო ოცნებები სიყვარულზე და მალე გაზრდაზე.
ადრეულ ასაკში ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება ალბათ „პატარა პრინცმა“ მოახდინა.
„ყველას თავისი ვარსკვლავები ჰყავს. მაგრამ ეს ვარსკვლავები სხვადასხვანაირია. ზოგისთვის, მაგალითად, მოგზაურისთვის – ვარსკვლავები მეგზურებია. სხვებისთვის – მხოლოდ მოციმციმე სინათლეებია ცაზე. სწავლულისთვის ვარსკვლავები პრობლემაა, იმ საქმოსანისთვის კი – ოქრო იყო. მაგრამ ესენი მდუმარე ვარსკვლავებია. შენ კი ისეთი ვარსკვლავების მფლობელი იქნები, რომელთა მსგავსი არავისა ჰყავს… როცა ღამით ზეცას ახედავ, ყველა ვარსკვლავი შემოგცინებს, რადგან გეცოდინება, რომ ერთ -ერთ მათგანზე მე ვცხოვრობ და ვიცინი. მხოლოდ შენ გეყოლება ისეთი ვარსკლავები, რომლებიც იცინიან.“
ჩემი პატარა უფლისწული – ჩემი სულის მეგობარი გახდა. ის მაშინ ქართულად წავიკითხე, მოგვიანებით კი ორიგინალში და მას შემდეგ საბოლოოდ გადავწყვიტე კიდეც, რომ ჩემი ცხოვრების გზა ამ საოცარი და მოჟღურტულე ფრანგული ენისთვის დამეკავშირებინა. შეიძლება მოგვიანებით, ერთ-ორჯერ ვინანე კიდეც, მისი უპერსპექტივობის თუ ჩემი უმოქმედობის გამო, მაგრამ მაინც მგონია, რომ არჩევანში არ შევმცდარვარ. ამას თუნდაც ანა გავალდას „35 კილო იმედიც“ მოწმობს, რომელიც ჩემი თარგმანით და გამომცემლობა „წიგნები ბათუმშის“ უსაყვარლესი დელფინიანი ლოგოთი ალბათ უკვე ბევრი თქვენგანის თაროზეც იწონებს თავს.
ახლა მართლაც დიდი გოგო ვარ, წიგნებს ბევრ დროს ვეღარ ვუთმობ, მაგრამ ძალიან ვგულშემატკივრობ ყველაფერს, რაც ლიტერატურას ეხება.
ჯადოსნობის აღარ მჯერა, ნამდვილი სიყვარული ვიპოვე, მაგრამ საფრანგეთი და პარიზი ჯერ კიდევ აუხდენელ ოცნებებად მრჩება, თუმცა ყველაფერი ჯერ კიდევ წინაა. არ შეიძლება რომ არ ამიხდეს, უბრალოდ წარმოუდგენელია.
ამიტომ, პატარებო და დიდებო, იკითხეთ და იოცნებეთ! ოცნება კი, ადრე თუ გვიან აუცილებლად ახდება…
სოფია ბარშოვა
მთარგმნელი
gpbaofficial 